شهرستان انار دریک نگاه
شهرستان انار در مسير بزرگراه تهران- بندرعباس قرار دارد. وسعت اين شهرستان حدود سه هزار کيلومتر مربع و جمعيت آن حدود ۴۰ هزار نفر است. شهرهای انار، امين شهر، دهستان‌های بياض و حسين آباد، روستاهای گلشن، گلستان، ده رئيس، لطف آباد، احمد آباد، ساقی، شاهم آباد و... از جمله آبادی های بزرگ اين شهرستان هستند.
شهر انار يکی از شهرهای کهن استان کرمان است که وجود آثار متعدد تاريخی از اين واقعيت حکايت می‌کند.
محوطه‌های تاريخی، ارگ انار، قلعه نظامی داوودآباد، قلعه سنگی ده حيدر، قلعه بياض، کاروانسرای انار، کاروانسرای بياض، ساختمان اداره طرق انار، خانه ابوالحسن خان، مسجد خواجه، بقعه بشر حافی، برج کلياس بشرآباد، يخدان انار و... نشان دهنده ديرينگی و قدمت طولانی و تاريخی و اهميت اين منطقه است.
ارگ تاريخی انار
ارگ انار که در مرکز شهر و بر فراز تپه‌ای قرار گرفته، متعلق به دوره ساسانيان است و نشانگر اين است که اين ارگ يک مرکز حکومتی محلی در زمان ساسانيان و حتی پيش از آن بوده است.
ارگ انار از ساختمان‌های يک طبقه و دو طبقه تشکيل شده است. فضاهای يک طبقه که عمدتاً در حاشيه قرار گرفته‌اند، دارای کاربری خدماتی و مسکونی بوده‌اند. اين ساختمان‌ها که در واقع بخش عامه‌نشين ارگ محسوب می‌شوند شامل فضاهای خدماتی نظير اصطبل‌ها، طويله‌ها و ... و همچنين محل سکونت طبقات خاص اجتماعی و خدم و حشم بوده است.
بناهای دو طبقه نيز در مرکز ارگ قرار گرفته‌اند که مقر حکومتی و مرکز سياسی بوده و کاوش‌های باستان‌شناسی می‌تواند به شناخت جزييات اين ارگ کمک کند.
ارگ انار در دوره‌های پس از ساسانيان نيز مورد بازسازی و استفاده قرار گرفته است از جمله در زمان صفويان. متاسفانه در اوايل انقلاب بخشی از ساختمان‌های داخلی ارگ انار توسط فردی تخريب شد.
ارگ انار در ۱۱ بهمن ۱۳۸۹ با شماره ۳۰۳۴۳ در فهرست آثار ملی ايران ثبت شده است.
امامزاده محمد صالح (ع)
تاريخ روی سنگ قبر امامزاده محمد صالح انار، سال ۷۵۷ هجری قمری را نشان می‌دهد که همزمان است با حکومت آخرين ايلخان ايران يعنی انوشيروان عادل. (اين انوشيروان با انوشيروان عادل، پادشاه ساسانی اشتباه نشود(.
ظاهراً در سال ۷۵۷ هجری قمری بنای امامزاده محمد صالح مرمت شده و گچبری‌های زير گنبد قديمی نيز مربوط به دوره ايلخانان است.
ايلخانان يا ايلخانيان نام سلسله‌ای است که از سال ۶۵۴ تا ۷۵۰ هجری قمری برابر با سال ۱۲۵۶ تا ۱۳۳۵ ميلادی در ايران حکومت می‌کردند و فرزندان چنگيزخان مغول بودند.
درباره امامزاده محمد صالح دو روايت وجود دارد. يک روايت قديمی می‌گويد وی از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است، روايت ديگر نيز می‌گويد نسب امامزاده محمد صالح با پنج واسطه به حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) باز می گردد. بر اساس اين روايت که جديدتر است، گفته می‌شود: «امامزاده سيد ابومحمد صالح مشهور به محمدصالح در قيام سيدعباس عقيلی در سال ۲۵۲ هجری قمری که برعليه خوارج صورت گرفته بود، شرکت کرده و در انار به شهادت رسيده است .وی دارای پنج فرزند به نام های عبدالله، هارون، محمد،محمد اضغر و يک دختر که نامش معلوم نشد»
امامزاده محمدصالح انار نهم بهمن ۱۳۸۴ با شماره ۱۳۹۶۲ در فهرست آثار ملی ايران ثبت شده است.
گرچه این صدای ضعیف از حنجره ای خسته و گناه آلود بیرون میاد ولی...